ارزیابی اثر همزیستی قارچ پیریفورموسپورا ایندیکا و کاربرد پاکلوبوترازول بر ویژگی‌های رشدی گیاه ریحان (.Ocimum basilicum L) در واکنش به تنش شوری

Authors

  • سارا کرامتی گروه زراعت، پژوهشکده ژنتیک و زیست‌فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
  • علی دهستانی پژوهشکده ژنتیک و زیست‌فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
  • همت الله پیردشتی پژوهشکده ژنتیک و زیست‌فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
Abstract:

سابقه و هدف: شوری آب و خاک از مشکلات جدی و فزآینده در سطح جهان می‌باشد به‌طوری‌که بخش وسیعی از اراضی کشور ما نیز با این مشکل مواجه است. امروزه استفاده از ریزجانداران همزیست با ریشه گیاهان مانند قارچ پیریفورموسپورا ایندیکا از جمله راهکارهایی است که جهت بهبود رشد و افزایش عملکرد گیاهان زراعی در شرایط نامناسب محیطی مانند شوری آب و خاک به کار گرفته می‌شود. علاوه بر این، امروزه استفاده از موادی مانند پاکلوبوترازول که توانایی تنظیم رشد و تخفیف تنش‌های محیطی را دارند نیز افزایش یافته است. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف بررسی جداگانه و همزمان این عوامل بر ویژگی‌های رشد گیاه دارویی ریحان در شرایط بروز تنش شوری طراحی و اجرا شد. مواد و روش‌ها: این مطالعه به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال 1394 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل دو سطح همزیستی (عدم تلقیح به عنوان شاهد و تلقیح با قارچ)، سه سطح پاکلوبوترازول (صفر، 20 و 40 میلی گرم در لیتر) و چهار سطح شوری آب آبیاری (صفر، سه، شش و نه دسی‌زیمنس بر متر NaCl) بودند. صفاتی نظیر وزن تر و خشک برگ، اندام هوایی و ریشه، ارتفاع بوته، تعداد برگ، سطح برگ، طول ریشه، محتوای نسبی آب برگ، محتوای کلروفیل برگ، درصد و عملکرد اسانس، میزان پراکسیداسیون چربی‌ها و پراکسید هیدروژن و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی سوپراکسید دیسموتاز (SOD)، کاتالاز (CAT) و آسکوربات پراکسیداز (APX) مورد مطالعه قرار گرفتند. یافته‌ها: نتایج این پژوهش نشان داد همزیستی قارچ پیریفورموسپورا ایندیکا توانست وزن تر و خشک برگ، اندام هوایی و ریشه را در شرایط تنش به‌طور معنی‌داری افزایش دهد. کاربرد پاکلوبوترازول گرچه در شرایط عادی موجب کاهش وزن تر و خشک برگ و بوته شد اما در شرایط تنش توانست وزن تر و خشک برگ و بوته را بهبود بخشد. همچنین، تلقیح قارچی ارتفاع، تعداد برگ، سطح برگ، طول ریشه، محتوای نسبی آب برگ، محتوای کلروفیل برگ، درصد و عملکرد اسانس گیاه ریحان را در شرایط تنش شوری به‌طور قابل‌توجهی افزایش داد هرچند بیشترین اثر مثبت قارچ در تیمارهای شوری متوسط و بالا مشاهده شد. اما در این شرایط برگ‌پاشی پاکلوبوترازول تنها بر صفات سطح برگ، طول ریشه، محتوای نسبی آب برگ، محتوای کلروفیل برگ و عملکرد اسانس تأثیر معنی‌دار داشت. همزیستی با قارچ شبه‌میکوریز و کاربرد پاکلوبوترازول، همچنین، میزان پراکسیداسیون لیپید غشاء را به هنگام تنش کاهش داد. تلقیح قارچی و برگ‌پاشی پاکلوبوترازول، همچنین، موجب افزایش محتوای پراکسید هیدروژن و بالا رفتن قابل توجه فعالیت آنزیم-های آنتی‌اکسیدانی سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز در شرایط تنش شد. نتیجه‌گیری: به‌طور کلی، همزیستی قارچ شبه میکوریز P. indica با گیاه ریحان توانست با افزایش تحمل به شوری تا حدود زیادی ویژگی‌های رشدی آن را بهبود بخشد. همچنین کاربرد پاکلوبوترازول در تخفیف آثار نامطلوب تنش شوری موثر بود، گرچه این اثربخشی به اندازه تأثیر همزیستی با قارچ نبود. کاربرد همزمان دو عامل مورد مطالعه نیز بر وزن تر و خشک برگ و ریشه، ارتفاع و عملکرد اسانس ریحان تأثیر معنی‌دار داشت.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

واکنش پارامتر‌های فلورسانس کلروفیل و فیزیولوژیک گیاه ریحان (Ocimum basilicum L.) به کاربرد باکتری‌های افزاینده رشد (PGPR) تحت تنش شوری

The current experiment was designed to evaluate the effect of plant growth promoting rhizobactria (PGPR) on chlorophyll fluorescence and some physiological parameters in basil (Ocimum basilicum L.) leaf under salinity stress. The experiment was conducted in factorial arrangement based on completely randomized design. Treatments were four levels of salt stress (0, 40, 80 and 120 mM of NaCl) and ...

full text

ارزیابی برخی صفات رشدی و ویژگی‌های کمی اسانس ریحان (.Ocimum basilicum L) در شرایط تنش شوری و کاربرد اسید هیومیک

        ریحانگیاهی یکساله، علفی و متعلق به خانواده نعناع و از معروفترین گیاهان دارویی می­باشد که کاربرد های فراوانی در صنایع غذایی، دارویی و عطرسازی دارد. به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف اسید هیومیک (صفر، 500 ، 1000 و2000 میلی­گرم بر لیتر) بر گیاه ریحان تحت تنش شوری با غلظت (صفر ، 25 و 50 میلی­مولار) در شرایط هیدروپونیک، آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی اجرا و برخی صفات رویشی هم...

full text

اثر شوری و پتاسیم بر تغییرات کمی و کیفی اسانس گیاه ریحان (Ocimum basilicum L.)

در این پژوهش اثر تیمارهای مختلف NaCl و KCl بر تغییرات کمی و کیفی اسانس ریحان در شرایط گلخانه با استفاده از دستگاه‌های  GCوGC-MS مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. تعداد 14 ترکیب شناسایی شد که در میان آن‌ها  Methyl chavicol (9/30 درصد)،  E-citral(1/18 درصد)، citralZ-.(4/13 درصد)،Trans-caryophyllene (1/9 درصد) و α-humulene (2/6 درصد) بیشترین میزان را در نمونه شاهد به خود اختصاص دادند. دو تیمار خاکg N...

full text

بررسی اثر پرایمینگ بذر بر مولفه‌های جوانه زنی و رشد رویشی گیاه دارویی ریحان(Ocimum basilicum L.) در تنش شوری

در این پژوهش به منظور بررسی اثر پرایمینگ بذر بر مقاومت در برابر تنش شوری گیاه دارویی ریحان، آزمایشی در آزمایشگاه تحقیقات گیاهی دانشگاه آزاد اسلامی نیشابور در سال 1397 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در دو مرحله آزمایشگاه (کشت درون پتری دیش) و گلخانه (کشت گلدانی) انجام شد. سطوح شوری درهردومرحله شامل (کلریدسدیم: شاهد،25 میلی مولار،50 میلی مولار،75 میلی مولار) بود. نتایج بررسی‌ها نشان دا...

full text

تأثیر محلول‌پاشی سطوح مختلف روی بر ویژگی‌های رشدی و عملکرد اسانس ریحان (L. Ocimum basilicum) در شرایط تنش شوری

Mass production of medicinal and aromatic plants under hydroponic systems and especially in areas with saline soils is very important. An experiment was conducted to evaluate the interaction of salinity stress and foliar application of zinc (Zn) on hydroponically-grown basil (Ocimum basilicum L.). The factorial experiment was arranged as randomized complete blocks design, with two salinity leve...

full text

ارزیابی سبزشدن توده ‏های ریحان (.Ocimum basilicum L) در شرایط تنش ‏های شوری و خشکی

تحمل به تنش‌ها در مراحل اولیه‌ی نمو گیاهان بسیار حائز اهمیت بوده و بذوری که توانایی جوانه‌زنی در شرایط تنش را داشته باشند، استقرار موفق، تراکم مناسب و عملکرد بالایی خواهند داشت. این پژوهش با هدف شناسایی توده‏های متحمل ریحان (Osimum basilicum L.) به تنش شوری و خشکی در مرحله سبز‏شدن صورت گرفت. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‏های کامل تصادفی انجام شد. تیمارها عبارت بودند از ترکیب دو ع...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 24  issue 2

pages  1- 22

publication date 2017-07-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023